Leesklachten zijn verschillend naargelang ze bij oudere personen dan wel bij jonge kinderen voorkomen. Bij elke leesklacht is het belangrijk na te gaan of aan volgende voorwaarden om comfortabel te lezen, is voldaan.
- voldoende gezichtsscherpte : een bril die astigmatisme of verziendheid corrigeert, kan het lezen aanzienlijk vergemakkelijken. Bij personen met een (vroegtijdige) achteruitgang van de accommodatie, is een voldoende sterke leesbril nodig.
- goede samenwerking tussen de ogen: wanneer iemand spontaan één oog dichthoudt tijdens het lezen dan is er vaak iets mis met de samenwerking tussen de ogen.
Bij manifest scheelzien met dubbelzien veroorzaakt door manifest scheelzien kan een prisma in de leesbril opnieuw één beeld creëren. Indien het scheelzien te uitgesproken is, kan oogspieroperatie een oplossing bieden.
Soms is een latent scheelzien de oorzaak van de leesklachten. De ogen raken vermoeid door het krampachtig bijsturen van de ogen, ze leveren een gevecht tegen een voortdurende neiging tot scheelkijken. Latent scheelzien kan soms verbeteren met een bril, soms met oogoefeningen. Indien deze behandelingen onvoldoende verbetering geven, kan met een prisma de graad van latent scheelzien verminderd worden.
Uitzonderlijk is bij latent scheelzien een oogspieroperatie nodig.
- voldoende convergentie: het moeizaam naar binnen richten van de ogen, kan vermoeide ogen of dubbelzien veroorzaken. Soms kunnen oogoefeningen helpen om de convergentie te verbeteren. Indien oefeningen falen kan een prisma voorgeschreven worden. Uitzonderlijk is oogspieroperatie nodig om de convergentie te verbeteren.
Ook bij dyslexie, leesachterstand of leermoeilijkheden is een oogonderzoek èn orthoptisch onderzoek aangewezen.
De taak van de orthoptist bestaat er in om na te gaan of aan de voorwaarden tot comfortabel lezen is voldaan.